Ekonomist Yakup Türkal, 23 Haziran tarihinde ODTÜ’de gerçekleştirecek olduğu konferansta “Ekonomide Yaşam Hakkı Modeli”ni tanıtacak. Türkal, geliştirdiği bu modelin, gelişmekte olan ülkeler için evrensel bir çözüm sunduğunu ifade ederek, “Zenginlerin gelirinin %1’i ile dar gelirliye asgari yaşam standardı sağlanacak” açıklamasında bulundu.
Ali FİKRET / ANKARA (Gazete Bursa) – Kırşehirli ekonomist Yakup Türkal, düzenlediği kahvaltılı basın toplantısında mevcut ekonomik politikaların tıkandığını ve muhalefetin somut bir alternatif sunamadığını belirtti. Türkal, “Ekonomide Yaşam Hakkı Modeli”ni tanıtma fırsatı bulurken, “Bir Türk vatandaşı ekmek kuyruğunda bekliyorsa, hepimizin vicdanı sızlar” diyerek modelin toplumsal refahı arttırmayı amaçladığını vurguladı.
YENİ BİR EVRENSEL MODEL ÖNERİSİ
Türkal, sosyalizmin sona erdiğini ve kapitalizmin de çöküş aşamasına geldiğini dile getirerek, dünyanın yeni bir ekonomik modele ihtiyaç duyduğunu ifade etti. Modelinin Türkiye’den başlayarak gelişmekte olan ülkelerde uygulanabilir olduğunu savunan Türkal, ticari hacmi olmayan ya da sömürülen ülkelerde bu modelin etkin olamayacağını da sözlerine ekledi. “Bu model, ekonomik uçurumları tersine çeviriyor. Gelişmekte olan ülkeler için örnek teşkil edecektir” dedi.
MODELİN İŞLEYİŞİ: YÜZDE 1’LİK KESİNTİYLE ADİL DAĞITIM
Önerilen model çerçevesinde, her türlü gelir ve işlemden (yemek, yakıt, otoban ücreti, gayrimenkul, faiz, borsa, kira vb.) %1’lik bir kesinti yapılması planlanıyor. Bu kesintilerle oluşturulan havuzdan, elde edilen paralar eşit şekilde dağıtılarak, aylık yaklaşık 2.080 TL’lik asgari yaşam standardının sağlanması hedefleniyor.
Bu dağıtım, Vatandaş Kartı aracılığıyla gerçekleştirilecek ve çocuklar için 1.000 TL, gençler için sanat, kültür ve spor faaliyetlerine 1.000 TL, temel gıda için 2.000 TL, elektrik faturası için 400 TL, su için 300 TL, doğalgaz için 900 TL gibi kalemlerden oluşan bir bütçe belirleyecek. 4 kişilik bir ailenin ekmek parası ise 720 TL olarak belirlenecek. Kart üzerindeki para ay sonunda sıfırlanıp biriktirilemeyecek, böylece sürekli ekonomide dolaşım sağlanacak. Modelin uygulanabilmesi için “suça karışmama” ve “hukuk içinde kalma” şartlarının yerine getirilmesi gerekiyor.
“ENFLASYON VE FAİZ KONTROL ALTINA ALINACAK”
Türkal, önerilen modelin devlete herhangi bir yük getirmeyeceğini ve enflasyon ile faizi kontrol altına alacağını savunuyor. Asgari ücret zamlarının maliyet artışlarını engelleyeceğini belirten Türkal, “Devlet, kontrol altında bir havuz oluşturacak, ancak bu fona müdahale etmemesi esas olmalı” dedi. Ayrıca, modelin asgari ücretliler ve emekliler için özel olarak tasarlandığını vurguladı. Enflasyonun dövizi kontrol için faiz artışı ile yönetilmesine karşı çıkan Türkal, “Kısır döngüden çıkmalıyız. Devlet, KİT’lerle üretime inmeli ve döviz açığını çözmeliyiz” ifadesinde bulundu.
ODTÜ’DE TANITIM: 23 HAZİRAN
“Ekonomide Yaşam Hakkı Modeli”nin ayrıntıları ve matematiksel verileri, 23 Haziran 2025 tarihinde Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) düzenlenecek olan ekonomi konferansında detaylı bir şekilde açıklanacak.
