Prof. Dr. Kültegin Ögel, Türkiye’nin 25 yaş altı uyuşturucuya bağlı ölümlerde dünya sıralamasında ilk beşte yer aldığına dikkat çekerek, bağımlılıkla mücadelede bilimsel araştırmaların ve kapsamlı politikaların gerekliliğini vurguladı.
İSTANBUL (Gazete Bursa) – Türkiye’de uyuşturucu kullanımına ilişkin veriler, ciddi bir sorunun varlığını ortaya koyuyor. Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi Tıbbi Direktörü Prof. Dr. Kültegin Ögel, 2017 yılında uyuşturucuya bağlı ölümlerin zirveye ulaşması sonrasında Türkiye’nin bir düşüş yaşadığını, ancak hala önemli bir tehdit altında olduğunun altını çizdi. Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi’nin 2024 raporuna göre, özellikle gençlerde madde kaynaklı ölüm oranları alarm verici düzeylere ulaşmış durumda.
ATIK SU ANALİZLERİ GERÇEĞİ ORTAYA KOYUYOR
Prof. Dr. Ögel, Türkiye’de uyuşturucu kullanımının yaygınlığına dair yeterli saha araştırmasının olmadığını, ancak atık su analizlerinin Avrupa şehirleriyle karşılaştırıldığında ciddi bir artış gösterdiğini kaydetti. “Bu bulgular, daha fazla önleme çabasına ve etkin tedavi sistemlerine ihtiyaç duyduğumuzu net bir şekilde gösteriyor,” diyen Ögel, bağımlılık ile mücadelede bilimsel verilere dayalı politikaların şart olduğunu ifade etti.
Uyuşturucu kullanımının bireylerin yalnızca fiziksel ve ruhsal sağlığını etkilemekle kalmayıp, akademik, ekonomik ve toplumsal potansiyeli de erozyona uğrattığını belirten Ögel, “Uyuşturucu, yaşamdan kaybedilen sağlıklı yıllar açısından en önde gelen beş neden arasında yer almakta. Ölümler istatistiğine bakıldığında ise ilk yirmide bulunuyor. Bu durum, bağımlılığın çok yönlü bir tehdit olduğunu gösteriyor,” şeklinde konuştu.
TEDAVİYE ERİŞİMDE SOSYAL VE HUKUKİ ENGELLER
Bağımlı bireylerin tedaviye başvurmaktan çekindiğini belirten Ögel, tıbbi kayıtların gizliliğine olan güvensizlik ve tedavi sürecinin gelecekte engel oluşturacağı kaygısının önemli bir engel teşkil ettiğini ifade etti. “Tedavi sisteminin daha erişilebilir ve güvenilir olması lazım” diye ekledi.
YENİ TEHLİKE: SENTETİK MADDELER YÜKSELİŞTE
Prof. Dr. Ögel, uyuşturucu kullanımında hızlı bir değişim yaşandığını ve özellikle sentetik kannabinoidlerin ile gabapentinoidlerin tekrar yaygın hale geldiğini belirtti. “Kurumların bu değişimlere hazırlıklı olması için düzenli ve kapsamlı araştırmalara ihtiyaç duyuluyor” diyerek erken müdahalenin önemine vurgu yaptı.
Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi Psikoloğu Mert Kaya ise bağımlılığı bir “beyin hastalığı” olarak tanımlayarak, psikolojik köklerine dikkat çekti. Uluslararası araştırmalar, bağımlı bireylerde çözülmemiş travmalar, depresyon, anksiyete ve erken dönem ihmal gibi ruhsal sorunların yaygın olduğunu gösteriyor. Kaya, özellikle ergenlik dönemindeki gençlerde duygu düzenleme güçlüğü, sosyal izolasyon ve kimlik karmaşasının bağımlılığı tetikleyici unsurlar arasında yer aldığını belirtti.
ERKEN MÜDAHALE VE PSİKOSOSYAL DESTEK HAYATİ
Türkiye’deki klinik veriler, madde kullanım bozukluğu ile yenilik arayışları, riskli sosyal çevreler, aile içi problemler ve ruhsal hastalıklar arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor. Kaya, “Bağımlılıkla mücadele, yalnızca madde kullanımını durdurmakla sınırlı olmamalı. Bireyin ruhsal iyiliğini güçlendiren, bireysel farklılıkları gözeten ve sürdürülebilir çözümler sunan bir yaklaşım benimsenmeli,” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Ögel, bağımlılıkla mücadelede farkındalığın, bilimin ve dayanışmanın en etkili yaklaşım olduğunu belirtti. 26 Haziran Dünya Uyuşturucu Kullanımı ve Kaçakçılığı ile Mücadele Günü’ne dikkat çekerken, “Bağımlılık bir sonuçtur. Bu sonuca giden yolda atılacak adımlar, toplumun her kesiminin ortak sorumluluğudur,” diyerek önleyici halk sağlığı politikaları, erişilebilir tedavi sistemleri ve kaçakçılıkla mücadelenin önemini vurguladı.
