Türkiye’de gıda enflasyonu günlük yaşamı olumsuz etkilerken, aynı zamanda milyonlarca ton yiyecek de israf edilerek çöpe atılıyor. Ülkede her yıl yaklaşık 18.1 milyar kilogram gıda atığa dönüşürken, bu miktar yaklaşık 62.4 milyar öğüne karşılık geliyor. Çöpe giden yiyeceklerin yıllık toplam maliyeti ise 43.3 milyar doları buluyor. Gıda kaynaklı atıkların oranı ise yüzde 56 seviyesinde. Her gün yalnızca 4.9 milyon ekmek israf ediliyor. Uzmanlar, Türkiye’deki hanelerin üçte ikisinin, düzenli olarak tüketemeyeceği gıdayı satın aldığını belirtmektedir. TÜBİTAK ve Tarım Bakanlığı’nın verilerine göre, tüketicilerin yüzde 41’i son kullanım tarihi ile tavsiye edilen tüketim tarihi arasındaki farkı anlamakta zorlanıyor. Market alışverişlerinde ise tüketicilerin yüzde 29’u alışveriş listesi hazırlamadan alışveriş yaparken, fazla yemek yapmanın sonucu olarak elde edilen yemeklerin yüzde 40’ı çöpe gidiyor. Hanelerin yalnızca %17’si gıda israfı konusunda bilinçli olduklarını ifade ediyor.
9 YILLIK SUYA DENK
Prof. Dr. Mustafa Öztürk, market, restoran ve otellerdeki tüketilebilir gıdaların ihtiyaç sahiplerine ulaşabilmesi için yasal altyapının bir an önce oluşturulması gerektiğini vurguladı. “İsraf edilen sadece yiyecek değil; su, enerji ve emek de boşa gidiyor. Her yıl israf edilen gıdaların üretimi için 19.5 milyar metreküp su harcanıyor. Bu miktar, İstanbul’un 9 yıllık su ihtiyacına eşdeğerdir. Ayrıca, israf nedeniyle atmosfere yaklaşık 33 milyon ton karbondioksite eşdeğer sera gazı salınıyor. Bu israf, Türkiye’nin elektrik tüketiminin yüzde 8’ine karşılık gelen bir enerji kaybını ifade ediyor,” ifadelerini kullandı.
ABD BAŞI ÇEKİYOR
Prof. Dr. Öztürk, ABD’deki durumu da örnek göstererek, “Amerika’da her yıl 42 milyar kilogram yiyecek israf ediliyor. Bu, 145 milyar öğüne eşdeğer. Ayrıca, Amerikalılar yıllık 473 milyar dolar değerinde yiyeceği israf ediyor. Şaşırtıcı bir şekilde, ülkedeki tüm yiyeceklerin yüzde 38’i atılıyor. Türkiye’de ise her yıl 18.1 milyar kilogram gıda israfı söz konusu. Bu miktar da 62.4 milyar öğüne tekabül ediyor ve yaklaşık 43.3 milyar dolar değerindeki yiyecek çöpe atılıyor,” dedi.
SU KAYNAKLARI TÜKENİYOR
Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, israf edilen gıdanın miktarının yaklaşık 62.4 milyar öğüne denk geldiğine dikkat çekerek, “Her öğünün ortalama 290 gram olduğu varsayıldığında, Türkiye’nin çöpe attığı gıda ile tüm ülke halkı bir yıl boyunca üç öğün düzenli olarak beslenebilir. Türkiye’de gıda atığının azaltılması ile yıllık yaklaşık 20 milyar metreküp su tasarrufu sağlanabilir. Bu miktar, tüm tarımsal sulama ihtiyacının yaklaşık yüzde 25’ine karşılık geliyor. Bunun yanı sıra, sera gazı salımının azaltılması ve organik atıkların geri dönüşüme kazandırılması ile karbon ayak izinde yüzde 15’e varan bir düşüş sağlamak mümkün,” şeklinde bilgi verdi.
VATANDAŞ SON VERMELİ
Öte yandan, “Sıfır Atık Projesi” kapsamında 2017 yılından bu yana yaklaşık 45 milyon ton atık geri dönüştürülmüş ve 3.5 milyar dolar ekonomik kazanç sağlanmıştır. Bu proje sayesinde 530 milyon ağaç kesilmekten kurtarılmıştır. Ancak Türkiye’de sadece yüzde 5’lik gıda atığı kompost veya biyogaz dönüşümüne girerken, Avrupa’da bu oran ortalama yüzde 20 olarak ifade edilmektedir.
Kaynak: Web Özel
