Kamu personeline yönelik sosyal destekler çerçevesinde önemli bir düzenleme hayata geçirildi. Bu yeni düzenlemeye göre, memurlar çocukları ilköğretime başlayana kadar yarı zamanlı çalışma imkanından yararlanabilecek. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda yapılan değişiklikle uygulamaya konulan bu düzenleme, doğum yapan veya eşi doğum yapan memurları kapsıyor. Ebeveynler, haftada en az 3 gün çalışmak şartıyla yarı zamanlı çalışma hakkına sahip olacak. Günlük çalışma süresi ise en az 3, en fazla 8 saat olarak belirlenmiş durumda. Her iki ebeveynin de memur olması halinde, çiftler bu haktan eş zamanlı faydalanabilecek. Ancak yarı zamanlı çalışma, maaşta orantılı kesintilere neden olacak; bu durumda çalışan memurlar, maaşlarının yalnızca yarısını alacak. Ayrıca, düzenleme sosyal güvenlik primleri ve emeklilik süresi gibi konuları da etkileyebilecek. Prim gün sayısı ve emeklilik hesaplamaları, çalışılan süreye göre düzenlenecek.
HER YIL 80 BİN DOĞUM
2025 yılı itibarıyla Türkiye’de görev yapan yaklaşık 3,5 milyon memurun 1,2 milyonunu kadınlar oluşturuyor. Her yıl ortalama 80 ila 90 bin kadın memur doğum iznine ayrılıyor. Bu durum, düzenlemenin potansiyel olarak yüz binlerce kişiyi etkilediğini gösteriyor. 2025 yılı ortalamasına göre kamuda görev yapan bir memurun aylık brüt maaşı yaklaşık 38 bin TL. Ancak yarı zamanlı çalışmayı tercih eden memurlar, bu ücretin yarısını, yani yaklaşık 19 bin TL alacakları öngörülüyor. Bu miktar, özellikle büyükşehirlerde yaşayan aileler için asgari geçim sınırının altında kalabileceği nedeniyle eleştiriliyor.
BORÇLANMIŞ OLACAKLAR
Sosyal Güvenlik Uzmanı Ozan Bardakçı, memurlara tanınan hakla ilgili bilgiler verirken şunları belirtti: “Yeni yönetmeliğe göre; doğum yapan memurlar analık izninin, eşi doğum yapan memurlar ise babalık izninin ardından çocukları ilkokula başlayana kadar haftalık mesainin yarısı kadar çalışabilecek. Bu süreçte maaş ve SGK primleri yarım yatacak, ancak sağlık sigortası tam olarak karşılanacak. Eksik prim günleri ise 5510 sayılı Kanun’un ek 11. maddesine göre borçlanılarak tamamlanabilecek.
DAVAYA GEREK KALMADI
“Uygulama 2016 yılında çıkarılan 6663 sayılı kanunla devlet memurları kanununa eklenen ek 43. madde ile geldi” diyen Bardakçı, “Dokuz yıldır kanunun uygulanmama sebebi ise bu kanunun uygulanması için kurumların yönetmelik bekliyor olmasıydı. Bu nedenle 2016’dan bu yana yüzlerce hatta binlerce doğum yapan veya eşi doğum yapan memur, kanunda yazılı olan bu hakkını yönetmelik çıkmadığı için dava yoluyla almak zorunda kalmıştı. Artık doğum yapan memurlar davaya gerek kalmadan kanundaki haklarını kullanabilecekler.” diyerek açıklamalarını tamamladı.
TEREDDÜT YARATIYOR
Aile yılı kapsamında devlet memurlarına tanınan yarı zamanlı çalışma hakkıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram, uygulamanın bazı belirsizlikler içerdiğini ifade etti. Bayram, “Bazı meslek gruplarının kapsam dışında tutulması ve çalışanın yalnızca maaşının yarısını alacak olması, yeni bir düzenleme gerektirip gerektirmeyeceği konusunda tereddüt yaratıyor.” dedi. Özellikle anne babalar, gelir kaybı nedeniyle bu haktan yararlanmak istemeyebilir. Ayrıca, maaşın yarı oranında ödenmesi, sigorta primlerinin de yarım yatırılması anlamına geliyor ki bu durum, emekliliği geciktirebilir.
Bayram, bu noktada yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu vurgulayarak şu öneriyi dile getirdi: “Bu kapsamda şu ana kadar herhangi bir düzenleme yapılmasa da, nasıl annelere doğum döneminde borçlanma hakkı tanınıyorsa, yarı zamanlı çalışan ebeveynlere de benzer bir imkan sağlanmalı.”
[email protected]
Kaynak: Web Özel
