Kadın Çiftçiler: Güvencesiz ve Destek Bekliyor!

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü dolayısıyla yayımladığı yazılı açıklamada, kadın çiftçilerin tarımsal üretimdeki hayati önemine dikkat çekti. Bununla birlikte, kadın çiftçilerin sosyal güvenlik haklarından yeterince faydalanamadığını ve ekonomik olarak geri planda kaldığını ifade etti.

ANKARA (Gazete Bursa) – TZOB Ziraat Odaları Bilgi Sistemi (ZOBİS) verilerine göre, 2024 yılında 754 Ziraat Odası’na kayıtlı 956 bin 643 kadın çiftçi mevcut olup, bu sayı toplam üyelerin yüzde 18,14’ünü oluşturuyor.

Çiftçilerin yaş ortalaması 59’a yükselirken, kadın çiftçilerin yaş ortalaması 61 olarak kaydedildi. Bu durum, tarım sektöründe genç nüfusun hızla azaldığını gözler önüne seriyor: çiftçilerin yüzde 35’i 65 yaşın üzerinde, yüzde 35’i 50-64 yaş aralığında, yalnızca yüzde 5’i 18-32 yaş grubunda yer alıyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 2024 verilerine göre, 427 bin 298 zorunlu Tarım BAĞ-KUR’lu çiftçinin yüzde 24,69’u (105 bin 478) kadın. Ancak, kadın çiftçilerin yalnızca yüzde 11’i prim ödeyebiliyor; çoğu ise gelir yetersizliği nedeniyle sistem dışında kalıyor.

Aylık Tarım BAĞ-KUR primi 8 bin 971,90 TL (indirimli 7 bin 671,60 TL) olarak belirlenmiş durumda, bu da özellikle kadın çiftçiler için önemli bir finansal yük oluşturuyor.

TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kadın çiftçilerin aile işletmelerinde “ücretsiz aile işçisi” olarak çalıştığını ve bu durumun onların emeklerinin “aile içi katkı” olarak değerlendirilmesine yol açarak, üretici kimliklerini gölgelemesine neden olduğunu vurguladı.

Anayasa’nın 10. ve 60. maddeleri eşitlik ve sosyal güvenlik hakkını güvence altına almasına rağmen, kırsaldaki kadınların büyük çoğunluğunun hala güvencesiz olduğunu ifade eden Bayraktar, bu durumun sadece tarım alanını değil, aynı zamanda sosyo-ekonomik bir sorunu da kapsadığını belirtti.

Bayraktar, tarımın ve kadın çiftçilerin güçlendirilmesine yönelik şu önerileri sıraladı:

• Gençlerin Tarıma Kazandırılması: Tarım arazisi edinimi kolaylaştırılmalı, düşük faizli kredi ve hibe destekleri artırılmalı, tarım-teknoloji temelli eğitimler yaygınlaştırılmalı.
• Kadın Çiftçilere Destek: Özel prim desteği ve pozitif ayrımcılık uygulanmalı, kadın girişimcilere yönelik programlar artırılmalı.
• Kırsal Altyapı: Kreş, yaşlı ve engelli bakım hizmetleri sağlanmalı, internet ücretsiz olmalı, sağlık, eğitim ve ulaşım hizmetleri güçlendirilmeli.
• Tarımın Saygınlığı: Tarım, stratejik ve itibarlı bir meslek olarak tanıtılmalı, tarım liseleri ve teknoloji odaklı bölümler açılmalı.