Yaz aylarında Antalya’nın Döşemealtı ilçesinde yer alan araziler, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden getirilen el dokuması halıların serilmesiyle adeta bir tabloya dönüşüyor. Bu halılar, yüksek sıcaklık altında güneş ışığına maruz bırakılarak hem mikroplardan arındırılıyor hem de doğal renklerine kavuşuyor. Sentetik içerik taşımayan, organik boyalarla dokunan halılar, bu işlemle ihracata hazırlanıyor. Güneşlenen bu halılar, başta ABD ve Avrupa ülkeleri olmak üzere dünyanın dört bir yanına gönderiliyor. Aralarında 100 yıl önce dokunan, antika değeri taşıyan bazı halılar ise 8 bin dolara kadar koleksiyonerlerden talep görüyor.
BABADAN OĞULA EL EMEĞİ HALICILIK
Halil Börekçi, 1971 yılından bu yana halı güneşlemesi işiyle uğraştığını belirterek, “Bu işe yıllar önce başladım. Niğde’de de halı sattım. Antalya’da ise 25 yıldır bu işi yapıyorum. 1988-1989 yıllarında Türkiye’nin halı ihracatında üçüncülük madalyası aldım. Oğlum da bu işle ilgileniyor. Ben de babamdan devraldım. Oğlum işimizi babadan oğula sürdürecek. Türkiye’nin dört bir yanından toplanan kullanılmış halılar yalnızca doğal boyalarla dokunuyor. Sentetik iplik kullanılmıyor. Çünkü Antalya’da sıcaklık zaman zaman 45-48 dereceyi buluyor ve sentetik halılar bu sıcağa dayanamayarak adeta suntaya dönüşüyor. Biz tamamen doğal orijinal ve güneşe dayanıklı halıları seriyoruz” dedi.
HALILARIN AYLAR SÜREN SERÜVENİ
Halil Börekçi, halıların güneşlenme ve temizlik aşamalarının nasıl gerçekleştirildiğini anlatarak, “Türkiye’nin farklı bölgelerinden, kullanılmış ve ömrü dolmuş halıları topluyoruz. Öncelikle havuzlarımızda steril hale getirip mikroplardan arındırıyoruz. Ardından sabun ve şampuanla yıkanan halılar, güneşte kurutulmaya bırakılıyor. Bu halılar tamamen organik olup içinde sentetik iplik ya da krom boya barındırmıyor. Çünkü sentetik halılar bu sıcaklıkta sertleşerek suntaya benzemeye başlıyor. Antalya’da sıcaklık bazen 45-48 dereceye kadar çıkabiliyor. Boyama aşamasında kullanılan bazı maddeler, güneşin etkisi ve gece düşen çiğ ile birlikte kayboluyor. Halıların doğallığı bu şekilde ortaya çıkıyor. Renkler pastel kalıyorsa pastel, canlıysa canlı kalıyor. Asitle soldurma gibi yapay işlemler uygulanmıyor. Ayrıca bu yüksek sıcaklıkta mikroplar da barınamıyor” ifadelerini kullandı.
‘HALILARI EN ÇOK AMERİKA ALIYOR’
Börekçi, halıların ekim ayı ortasında satışa gönderildiğini ifade ederek, “Bu sezon yaklaşık 15 bin halıyı tarlalara sereceğiz. Şu anda 7 bin halı serdik. Bu halıları dünyanın dört bir yanına gönderiyoruz. En çok ABD alıyor ama Avrupa, Japonya, Avustralya ve hatta Güney Afrika gibi birçok ülkeye ihracat yapıyoruz. Tarlamızı mayısın ilk haftasında hazırlıyoruz ve 15’inden itibaren halı sermeye başlıyoruz. Temmuz sonuna kadar serme işlemi devam ediyor. Halıları ise ağustos ortasından itibaren toplamaya başlıyoruz, bu işlem ekim ortasına kadar sürüyor” diye belirtti.
‘ORTA DOĞU’DAKİ SAVAŞLAR HALI SATIŞINI DÜŞÜRDÜ’
Orta Doğu’daki savaşların halı satış fiyatlarını olumsuz etkilediğini dile getiren Börekçi, “Savaşlar nedeniyle satışlar azaldı. Asıl sezonumuz eylül-ekim aylarında başlıyor. Bir işçi günde yaklaşık 1000 lira kazanıyor. 20-25 günde dokunan halının maliyeti ise 25 bin lira civarında. İplik masrafı yaklaşık 7-8 bin lira. Yani bir halının toplam maliyeti 32-33 bin lira seviyesine çıkıyor. Şu anda normal halılar 15 bin ile 20 bin lira arasında satılabiliyor” dedi.
ANTİKA HALILAR KOLEKSİYONERLERİN GÖZDESİ
Koleksiyonluk halıların özelliklerini de anlatan Börekçi, “Bunlar 50, 100 hatta 150 yıl önce dokunan antika halılar. Dolar bazında satılıyorlar ve fiyatları 5 bin dolardan başlayarak 8 bin dolara kadar çıkabiliyor. Daha önce bu halılar 15-20 bin dolara kadar satılabiliyordu, ancak şu anda o fiyatlar da düştü. Bu tarz halıları genellikle koleksiyonerler ve özel alıcılar tercih ediyor” şeklinde konuştu.
