İngiltere’de, British Museum’un başkanlığında gerçekleştirilen görüşmeler, Parthenon mermerlerinin Yunanistan’a iade edilmesine yönelik yeni diplomatik adımların hız kazanmasına neden oldu. Yeni çözüm önerisi, mermerlerin mülkiyetinin İngiliz yasaları çerçevesinde korunmasını sağlarken, eserlerin uzun vadede Atina’da sergilenmesini de öngörüyor. Müzenin uzun süreli “ödünç” teklifinin, 1963’te kabul edilen British Museum Yasası’nda bir değişiklik gerektirmemesi, bu önerinin öne sürülmesinde etkili olduğu belirtiliyor. Bu yasa, koleksiyon üzerindeki devri ve satışı yasaklayarak kalıcı iade engeli oluşturuyor. Ancak 2022’de yapılan yasa değişikliği, müze eserlerinin kontrol dışı paylaşımına olanak sağlayan düzenlemeleri beraberinde getirdi.
‘ÖDÜNÇ’ ÖNERİSİ
Bu adımlar, Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer’ın açık desteğiyle ilerliyor. Starmer, müzelerle Yunan hükümeti arasında yapılacak olası anlaşmalara iktidarın müdahale etmeyeceğini ifade etti. Bu açıklama, hem BM hem de UNESCO seviyesinde uzun süredir tartışılan iade meselesine diplomatik bir bakış açısı sunuyor. Yunan tarafının ise mülkiyetin tam devri ile sonuçlanmayan bu “ödünç” çözümünü soğuk karşılayabileceği ifade ediliyor.
KALICI İADE TALEBİ
İngiliz medyasında çıkan haberler, Yunanistan’ın mermerlerin kalıcı iadesine yönelik imzasız sözlerle yetinmeyeceğini gösteriyor. Yunanistan Cumhurbaşkanı Konstantinos Tassoulas’ın göreve gelmesiyle birlikte müzakerelerin hız kazandığı kaydediliyor. Tassoulas, Avukat Amal Clooney ile birlikte iade kampanyasına aktif olarak destek veren isimlerden biri. Yapılan anketler, İngiliz halkının çoğunluğunun mermerlerin Atina’ya iade edilmesini desteklediğini gösteriyor. YouGov verilerine göre, halkın yüzde 53’ü iade talebini desteklerken, yalnızca yüzde 24’ü buna karşı çıkıyor. Bu durum, demokraside kamuoyu ile siyasi kararlar arasındaki hassas dengeyi gözler önüne seriyor.
TARTIŞMALAR HIZLANDI
Ancak süreç henüz netleşmiş değil. Müze yönetimi içinde tartışmalar devam etmekte. Yeni British Museum mütevelli heyeti üyesi Dr. Tiffany Jenkins, eserlerin yerinde kalmasının daha uygun olduğunu savunuyor. Öte yandan, Baroness Debbonaire ve Lord Frost gibi isimler, iade politikasını Britanya’nın Avrupa medeniyetine tam aidiyetini sembolize eden diplomatik bir adım olarak nitelendiriyor.
‘UZUN SÜRELİ ÖDÜNÇ’
Müze Müdürü George Osborne’un “uzun süreli ödünç” önerisi, İngiliz yasalarına aykırı olmadan Yunan tarafının taleplerini bir ölçüde karşılayacak bir çözüm sunuyor. Yakın dönemde Atina’da mermerlerin sergilenmesi, önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Ancak nihai bir anlaşma için müze, hükümet ve kamuoyu desteğinin ortaklaşa sağlanması gerekecek.
AKROPOLİS’TEN ÇALINDI
Parthenon veya Elgin Mermerleri, bir zamanlar Atina’daki Akropolis’teki tapınağı süsleyen antik Yunan heykelleri olarak biliniyor. Mermerler 1801 ile 1815 yılları arasında, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki İngiliz Büyükelçisi Lord Elgin tarafından Yunanistan’dan çıkarılmıştı. Lord Elgin, mermerleri almak için Osmanlı Devleti tarafından kendisine verilen izin olduğunu iddia etmiş ancak bunu destekleyen bir belgeye sahip olamamıştı. Heykeller 1816’da British Museum tarafından alıkonuldu. Ancak eserlerin mülkiyeti 1980’lerden beri tartışma konusu olmaktadır.
Kaynak: Web Özel
